Monitoring kampanii prezydenckiej w radiu
24.09.2015
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w związku z wyborami prezydenckimi w 2015 roku przeprowadziła monitoring kampanii wyborczej w programach Polskiego Radia oraz w programach koncesjonowanych.
Realizując obowiązek ustawowy wynikający z art. 6 ust. 2 pkt. 4 ustawy o radiofonii i telewizji w zakresie kontroli działalności nadawców radiowych i telewizyjnych, KRRiT objęła monitoringiem audycje poświęcone wyborom, tj. informacyjne (dzienniki) i publicystyczne nadane w okresach: dwóch tygodni poprzedzających I turę wyborów (27 kwietnia - 8 maja) oraz dwóch tygodni poprzedzających II turę (11 maja - 22 maja).
Celem monitoringu była ocena jakości debaty publicznej oraz prowadzonej edukacji obywatelskiej, tj. sprawdzenie czy słuchacze-wyborcy zostali poinformowani w sposób rzeczowy, zrozumiały, wyczerpujący i bezstronny o kandydatach i ich programach.
Monitoringiem objęto audycje nadane w trzech programach Polskiego Radia: Programie 1, Programie 3 i Programie 4 oraz w czterech koncesjonowanych, tj. Radiu Zet, RMF FM, Radiu Maryja oraz ponadregionalnym TOK FM. Przedmiotem analiz objęto 666 wydań serwisów informacyjnych i 226 wydań publicystycznych dotyczących wyborów przed I i II turą, w porze dziennej, w pasmach najwyższej słuchalności poszczególnych programów. Tematyka wyborcza zajęła ok. 99 godz., co stanowi 42 proc. czasu serwisów informacyjnych i audycji publicystycznych. W programie 4 Polskiego Radia tematyka wyborcza nie pojawiła się wcale.
W badanych materiałach czas trwania tematyki wyborczej był bardzo zróżnicowany: najwięcej czasu poświęcono tej tematyce w Radiu Maryja i w programach Polskiego Radia.
W serwisach informacyjnych nadawanych przed I turą głosowania udział tematyki wyborczej był relatywnie niski i wynosił od 5 proc. do 20 proc. łącznego czasu emisji dzienników w danym programie. Przed II turą udział tematyki wyborczej zdecydowanie się zwiększył i wyniósł od 24 proc. do 44 proc.
Przed I turą najwięcej czasu poświęcono tematyce wyborczej w dziennikach Radia Maryja (1, 5 godz.), Radia Zet (23 min). Łączny czas trwania tematyki wyborczej w programach Polskiego Radia wyniósł 43’10. Najczęściej tematyka wyborcza pojawiła się w Programie 3 i Programie 1.
Udział tematyki wyborczej przed II turą znacznie wzrósł. Tak jak przed I turą najwięcej czasu wyborom w swoich dziennikach poświęciło Radio Maryja (43 proc.), ale warto podkreślić również duży wzrost w pozostałych badanych programach: Polskiego Radia (z 7 proc. do 24 proc.), Radia Tok FM (z 7 proc. do 38 proc.), RMF FM (z 5 proc. do 32 proc.) oraz Radia Zet (z 19 proc. do 33 proc.).
Przed I turą wyborów najwięcej czasu poświęcono kandydatom o najwyższych notowaniach w sondażach: Andrzejowi Dudzie i Bronisławowi Komorowskiemu. Przed II turą głosowania łączny czas poświęcony kandydaturze Bronisława Komorowskiego we wszystkich dziennikach (poza Radiem Maryja) był dłuższy niż poświęcony Andrzejowi Dudzie. W Radiu Maryja 66 proc. w I turze i 67 proc. w drugiej turze czasu poświęconego Bronisławowi Komorowskiemu było wypełnione przekazami negatywnie oceniającymi działania kandydata w czasie kampanii i prezydentury. W pozostałych monitorowanych dziennikach taka tendencja nie wystąpiła.
W dziennikach informowano przede wszystkim o bieżących wydarzeniach w kampanii, skupiano się na przyjętej taktyce wyborczej, przytaczano wyniki sondaży. Przekazy stanowiące informacje na temat procedury głosowania oraz związane z nowelizacją kodeksu wyborczego pojawiały się bardzo rzadko.
W programach publicystycznych, w przeciwieństwie do dzienników, zarówno przed I, jak i przed II turą, udział tematyki wyborczej był zdecydowanie wyższy. Przed I turą wyborom poświęcono od 29 proc. do 90 proc., przed II turą udział ten wahał się w przedziale 48 proc. – 97 proc.
W monitorowanych audycjach publicystycznych najwięcej czasu tematyce wyborczej w swoich audycjach poświęciło TOK FM (ponad 11 godz. – 30 proc.) oraz Radio Maryja (ponad 8 godz. – 29 proc.), Polskie Radio w Programach 1 i 4 prawie 9,5 godz. Najmniej czasu na problematykę wyborczą przeznaczono w programach Radia Zet i RMF FM.
Podobną tendencję odnotowano w audycjach publicystycznych przed II turą. Należy jednak podkreślić, że zarówno czas trwania, jak też udział zawartej w audycjach tematyki wyborczej znacznie się zwiększył, zwłaszcza w Radiu TOK FM i Radiu Maryja.
Przed I turą głosowania w audycjach publicystycznych Radia TOK FM, Radia Zet i RMF FM więcej czasu poświęcono kandydaturze Bronisława Komorowskiego niż Andrzeja Dudy. Natomiast więcej czasu poświęcono Andrzejowi Dudzie w audycjach Programu 1, 3 Polskiego Radia oraz w Radiu Maryja.
Przed II turą głosowania znacznie więcej czasu poświęcono Bronisławowi Komorowskiemu niż Andrzejowi Dudzie. Wyjątkiem było Radio Maryja, gdzie czas wyborczy poświęcono wyłącznie Andrzejowi Dudzie.
Audycje publicystyczne dostarczyły słuchaczom przede wszystkim wiedzy o przebiegu samej kampanii. Skupiano się głównie na wizerunkowym aspekcie kampanii oraz walce politycznej. Mniejsze znaczenie miały programy kandydatów.
Monitoring kampanii prezydenckiej w radiu - raport