Pozytywny wizerunek osób starszych i niepełnosprawnych w programach telewizyjnych
25.05.2015
Przedstawianie w mediach elektronicznych osób niepełnosprawnych i starszych z powodzeniem pełniących różnorodne role społeczne, rodzinne i zawodowe przyczynia się do eliminowania dyskryminujących stereotypów. Takie działania wpisują się w Strategię Regulacyjną KRRiT.
Krajowa Rada po raz drugi zwróciła się do nadawców, których programy obecne są w naziemnej telewizji cyfrowej, z prośbą o przekazanie informacji o sposobach promowania w działalności antenowej pozytywnego wizerunku osób niepełnosprawnych. Po raz pierwszy pojawiło się także pytanie dotyczące prezentowania wizerunku osób starszych.
Działania KRRiT w tym zakresie są spójne z Konwencją Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych oraz z Założeniami Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014-2020.
Informacji udzieliło 10 z 11 zapytanych nadawców: Telewizja Polska (TVP1, TVP 2, TVP Info, TVP Regionalna, TVP Kultura, TVP Polonia, TVP Historia, TVP Rozrywka i TVP ABC), Telewizja Polsat (Polsat, Polsat Sport News, TV 4 i TV 6), TVN (TVN i TVN 7), Telewizja Puls (TV Puls, TV Puls 2), Stopklatka (Stopklatka TV), Stavka (TTV), Eska TV (Eska TV), Lemon Records (Polo TV),TV Spectrum (Fokus TV) oraz ATM Grupa (ATM Rozrywka TV).
KRRiT nie otrzymała odpowiedzi od Fundacji Lux Veritatis, nadawcy Telewizji Trwam.
Odpowiedzi dotyczące promowania pozytywnego wizerunku osób niepełnosprawnych były w porównaniu do odpowiedzi z poprzedniego roku bardziej merytoryczne i rzeczowe, poparte konkretnymi przykładami (tytuł, rodzaj i opis audycji, czas emisji, liczba odcinków). Natomiast informacje dotyczące promowania pozytywnego wizerunku osób starszych były, poza danymi przesłanymi przez TVP i Stavkę, bardzo ogólne.
Zarówno osoby niepełnosprawne jak i osoby starsze są w programach telewizyjnych przede wszystkim bohaterami audycji interwencyjnych i pomocowych. Należy jednak podkreślić, że nadawcy coraz częściej starają się ukazywać ich życie w szerszym kontekście, np. w świetle aktywności zawodowej czy społecznej i przy wykorzystaniu różnych gatunków (np. audycji informacyjnych i publicystycznych, seriali i telenoweli, audycji rozrywkowych, magazynów czy filmów dokumentalnych i fabularnych).
Najpełniejszą i najbardziej zróżnicowaną ofertę programową w zakresie promowania pozytywnego wizerunku osób niepełnosprawnych oraz osób starszych zaprezentowała Telewizja Polska. Osoby te były bohaterami audycji informacyjnych, poradnikowo-edukacyjnych, telewizji śniadaniowej, reportaży, filmów dokumentalnych, fabularnych oraz seriali, a także kampanii społecznych.
Tematyka osób niepełnosprawnych i osób starszych pojawiała się także sporadycznie w reality show, przy czym KRRiT zachęca do nienadawania tego typu audycjom sensacyjnego wydźwięku bądź tabloidowych tytułów, gdyż prowadzi to do banalizacji środków wyrazu i wypaczania pozytywnego przekazu.
KRRiT docenia starania nadawców, których oferta programowa kreuje pozytywny obraz osób niepełnosprawnych i osób starszych. Dostrzega także postęp ilościowy i wyższy poziom jakości emitowanych audycji.
Tematyka przedstawiania osób z niepełnosprawnościami i osób starszych jest i będzie obszarem zainteresowania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, zgodnie z celami działalności zawartymi w Strategii Regulacyjnej na lata 2014-2016. Ponadto, KRRiT zamierza w przyszłości, w porozumieniu z organizacjami pozarządowymi, przeprowadzić jakościowy monitoring audycji poświęconych problematyce takich osób.
Wizerunek osób niepełnosprawnych w telewizji