KRRiT - Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

Porozumienie z biznesem w sprawie abonamentu

Organizacje pracodawców zadeklarowały, że będą zachęcać swoich członków i pracowników do rejestracji posiadanych odbiorników rtv i do terminowego wnoszenia opłat abonamentowych za ich używanie.

Abonament a etyka w biznesie

KRRiT chce namawiać przedsiębiorców, aby płacenie obowiązkowego abonamentu traktowali jako etyczne działanie w biznesie. To, że etyczny biznes się opłaca bardzo dobrze pokazują doświadczenia innych krajów.

Płacąc abonament przedsiębiorcy mają wpływ na podnoszenie satysfakcji z życia kulturalnego Polaków, także swoich pracowników. Pieniądze z abonamentu przeznaczone na media publiczne przekładają się na konkretne kwoty. Wydawane one są m.in. na: audycje dla dzieci i młodzieży, spektakle Teatru Telewizji, seriale fabularne, filmy historyczne, filmy dokumentalne, audycje edukacyjne, słuchowiska radiowe, nagrania orkiestr, na wartościową debatę publiczną oraz programy, które rozbudzają inicjatywę gospodarczą Polaków, kształcą kompetencje społeczne, a w efekcie pozwalają na bycie lepszym przedsiębiorcą czy pracownikiem.

Większe przychody z abonamentu uniezależniają także nadawców publicznych od przychodów z reklam, co po pierwsze skutkuje lepszymi jakościowo audycjami, a po drugie nie zmusza do walki o rynek reklamowy z nadawcami komercyjnymi.

KRRiT zadeklarowała w porozumieniu, że w oparciu o przepisy rozporządzenia wprowadzającego plany finansowo-programowe wzmocni w spółkach publicznej radiofonii i telewizji promowanie tworzenia i rozpowszechniania programów gospodarczych i ekonomicznych, dotyczących samorządności i społeczeństwa obywatelskiego oraz edukacji dzieci i młodzieży.

Finansowanie mediów publicznych

Dokument wskazuje też na pilną potrzebę rozpoczęcia w środowisku podmiotów medialno-gospodarczych oraz partii politycznych dyskusji na temat nowychregulacji ustawowych w zakresie prawa medialnego i abonamentowego, zwłaszcza na temat zmian w zakresie finansowania mediów publicznych.

Abonament to najbardziej przewidywalny system finansowania mediów publicznych dający stabilność programową, a w konsekwencji uwolnienie od presji rynku i nacisków politycznych.
Deklaracja jest początkiem współpracy z przedsiębiorcami w ramach działań Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji związanych z poprawą ściągalności abonamentu radiowo- telewizyjnego.

Zadłużenie gospodarstw domowych i podmiotów gospodarczych z tytułu opłat abonamentowych sięga obecnie 1, 8 mld zł. W 2003 roku wpływy abonamentowe wyniosły 906 mln zł. Niedobory ściągalności wynikające m.in. ze zwolnień kolejnych grup społecznych z obowiązku opłat, słaba skuteczność windykacyjna Poczty Polskiej oraz wypowiedzi osób rządzących o likwidacji abonamentu w latach 2008-2009 doprowadziły do tego, że prognoza na rok 2012 to zaledwie 400 mln złotych. Osiągnęliśmy punkt krytyczny, dalszy spadek ściągalności opłat za używanie odbiorników radiowo-telewizyjnych grozi nadmierną komercjalizacją, konfliktami na rynku nadawców, a w konsekwencji upadkiem mediów publicznych. Musimy wysyłać mocne sygnały do odbiorców i polityków, o tym, że kluczowy element systemu tworzenia tożsamości kulturowej i obywatelskiej jest zagrożony - wskazuje Sławomir Rogowski, członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji

10 procent

Duży udział w prawie dwumiliardowym długu mają przedsiębiorcy, których w Polsce jest około 3.9 mln (według danych GUS). Większość z nich jest ustawowo zobowiązania do opłacania abonamentu za każdy posiadany telewizor lub odbiornik radiowy.

Robi to jednak zaledwie 168 tys. firm. W ubiegłym roku dało to kwotę 57 mln złotych, co stanowi jedynie 10 procent sumy uzyskanej z tytułu abonamentu w całym roku. Obowiązek rejestracji odbiorników radiowych oraz telewizyjnych ciąży również na jednostkach gospodarki państwowej. Rejestracji podlegają także odbiorniki, które znajdują się w samochodach służbowych. Na jeden podmiot gospodarczy przypadają średnio trzy odbiorniki telewizyjne oraz dwa i pół odbiornika radiowego (dane Poczty Polskiej).

Deklaracja o współpracy z przedsiębiorcami wpisuje się w działania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w dziedzinie polityki abonamentowej w trzech głównych obszarach:

• promocja bieżących opłat abonamentowych w kampanii prowadzonej na antenach mediów publicznych. (Aktualna kampania „Abonament-to się opłaca” – przyniosła skutki w postaci 10 proc. wzrostu opłat - 40 mln zł za okres styczeń kwiecień 2011r.),
• systemowe uszczelnianie opłat abonamentowych (nowa umowa ramowa z Pocztą Polską w sprawie zgłaszania abonentów zalegających z opłatami abonamentowymi do Rejestru Dłużników Biura Informacji Gospodarczej, opłaty przez Internet, badania zachowań abonentów, opracowywanie systemu windykacji),
• działania strategiczne związane z docelowymi zmianami ustawowymi (ustawą o opłatach abonamentowych z 2005 r. oraz z ustawą o radiofonii i telewizji z 1992 r.).

Patronat medialny nad działaniami KRRiT w ramach podpisanego z przedsiębiorcami porozumienia objął dziennik „Puls Biznesu”.

Abonament w Polsce i na świecie

W Polsce opłaty abonamentowe należą do najniższych w Europie i wynoszą ok. 45 euro. W Niemczech jest to 200 euro, a w Wielkiej Brytanii opłata, jedynie za abonament telewizyjny, wynosi 199 euro. We wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej z wyjątkiem Luksemburga istnieją nadawcy publiczni, którzy w większości przypadków cieszą się dużą popularnością.

System poboru abonamentu jest różnie rozwiązany w poszczególnych państwach. W wielu przypadkach nadawcy publiczni są bezpośrednio zaangażowani w proces zbierania opłaty abonamentowej (np. DR w Danii czy NRK w Norwegii) lub też odbywa się to pośrednio poprzez specjalnie powołane spółki zależne (np. GIS w Austrii czy RIKAB w Szwecji). Rola ta przypada także urzędom pocztowym (np. Czechy, Irlandia, czy Słowacja), regulatorom rynku (np. FICORA w Finlandii) czy wreszcie prywatnym firmom (np. Szwajcaria i Wielka Brytania).

Wymienione podmioty posiadają także w większości przypadków uprawnienia związane z monitorowaniem oraz kontrolą poziomu ściągalności abonamentu i mogą w skrajnych przypadkach nakładać kary pieniężne lub kierować sprawy do sądu. Często wyposażone są w specjalną aparaturę umożliwiającą zidentyfikowanie osób uchylających się od płacenia abonamentu (np. w Danii, Wielkiej Brytanii). Środki abonamentowe nie zawsze trafiają bezpośrednio do budżetów nadawców publicznych. W wielu krajach są one dzielone przez instytucje państwowe lub zasilają różnego rodzaju fundusze (np. w Finlandii) i stamtąd trafiają do beneficjentów.

Nie zawsze środki abonamentowe przeznaczane są jedynie na działalność nadawców publicznych. W niektórych krajach zasilają one także budżety regulatorów rynku (np. krajowi regulatorzy rynku w Niemczech czy OFCOM w Szwajcarii), władze lokalne (Austria) lub są w określonej ilości przekazywane innym nadawcom spełniającym specyficzne warunki (np. Irlandia czy Szwajcaria).

Różne rozwiązania, wspólny problem

Mimo różnic w zorganizowaniu systemów abonamentowych w poszczególnych państwach, kwestia ściągalności abonamentu pozostaje wspólnym problemem. Odsetek osób uchylających się od płacenia abonamentu w większości państw wynosi w przybliżeniu 10 proc., choć na przykład w Finlandii i Wielkiej Brytanii procent ten jest niższy.

Na przeciwległym biegunie jest przykład Polski, gdzie regularnie abonament płaci tylko około 40 proc. gospodarstw domowych. Wzrost ściągalności abonamentu do ok. 80 proc. umożliwiłby mediom publicznym stabilne funkcjonowanie: realizację misji i dynamiczny rozwój technologiczny. Umożliwiłby także rezygnację, z tak dużego jak obecnie, szczególnie telewizji publicznej, udziału w rynku reklamowym, co byłoby również korzystne dla nadawców komercyjnych.

Więcej informacji o rejestracji odbiorników, trybie wnoszenia opłat oraz o ich wysokości znajduje się na stronie Poczty Polskiej www.poczta-polska.pl – Abonament RTV lub www.krrit.gov.pl w zakładce abonament RTV