Wybory w mediach regionalnych

Tagi: wybory
18.02.2015
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w związku z wyborami samorządowymi w 2014 roku przeprowadziła szczegółową analizę relacjonowania kampanii wyborczej do samorządu terytorialnego w oddziałach regionalnych TVP, regionalnych rozgłośniach Polskiego Radia oraz w lokalnych telewizjach kablowych.
Realizując obowiązek ustawowy wynikający z art. 6 ust. 2 pkt. 4 ustawy o radiofonii i telewizji w zakresie kontroli działalności nadawców radiowych i telewizyjnych, KRRiT objęła monitoringiem audycje poświęcone wyborom, tj. informacyjne (dzienniki), publicystyczne oraz edukacyjno-instruktażowe wyemitowane w dniach 8-14 listopada w oddziałach regionalnych Telewizji Polskiej, regionalnych rozgłośniach Polskiego Radia. Monitoringiem objęto również lokalne telewizje kablowe.

Celem monitoringu była ocena sposobu relacjonowania kampanii wyborczej do samorządu terytorialnego, tj.: sprawdzenie, czy dostarczono słuchaczom możliwie szerokiej i rzetelnej wiedzy o kandydatach, komitetach i programach wyborczych oraz procedurze wyborczej i przebiegu kampanii.

Monitoringiem objęto następujące stacje telewizyjne: TVP Gorzów Wielkopolski, TVP Wrocław, TVP Lublin, TVP Opole, TVP Warszawa, TVP Bydgoszcz, TVP Kielce, TVP Kraków, TVP Olsztyn, TVP Poznań, TVP Białystok, TVP Rzeszów, TVP Szczecin, TVP Gdańsk, TVP Katowice oraz TVP Łódź. Przedmiotem analiz było ponad 24 godzin materiału audiowizualnego, który obejmował łącznie 57 unikatowych audycji publicystycznych.

Zainteresowanie tematyką wyborczą w audycjach było wyraźnie zróżnicowane – od 6 do pojedynczych audycji publicystycznych. Wskazuje to wyraźnie na mocno zróżnicowany i mało jednolity sposób relacjonowania wyborów w audycjach publicystycznych oddziałów TVP.

W badanych materiałach wyraźnie dominowały tematy o charakterze informacyjnym, opisujące procesy polityczne w wymiarze lokalnym, a także tematy ważne dla poszczególnych  regionów. W porównaniu ze wszystkimi badanymi kampaniami wyborczymi relacje prezentowane w ośrodkach regionalnych TVP miały najbardziej merytoryczny charakter, najmocniej skupiano się na tematach o dużym ładunku informacyjnym (polityka lokalna, inwestycje, problemy lokalne), a w mniejszym stopniu na tematach mających charakter autoreferencyjny, odnoszący się do samej specyfiki przebiegu procesu wyborczego.

Badane audycje charakteryzują się zróżnicowanymi modelami prezentacji poszczególnych partii. Nie mają żadnego wspólnego schematu czy preferencji w ich ekspozycji. Świadczy to o kluczowym znaczeniu lokalnej specyfiki wyborczej dla konstrukcji ramówki stacji lokalnych oraz doboru gości.

Zestawienie wystąpień przedstawicieli różnych partii politycznych wskazuje na ilościową dominację gości bezpartyjnych. Drugą grupą powszechnie obecną i w mediach ogólnopolskich i lokalnych byli komentatorzy – badacze (socjolodzy, politolodzy, ekonomiści). Podobnie jak w przypadku wyborów ogólnopolskich widoczna była grupa komentatorów dziennikarzy i jednocześnie (analogicznie jak w TV ogólnokrajowej) natomiast mało widoczna była grupa urzędników i osób pracujących w instytucjach samorządowych. Nową grupą, która pojawiła się w tym zestawieniu, byli przedstawiciele komisji wyborczych – komisarze i sędziowie, którzy w części audycji prezentowali informacje o charakterze edukacyjnym, dotyczące specyfiki przebiegu procesu wyborczego, rodzajów kart do głosowania czy prognozowanych terminów publikacji wyników wyborów.

Monitoringiem objęto również audycje informacyjne, publicystyczne i edukacyjno-instruktażowe nadane w ostatnim tygodniu kampanii wyborczej w regionalnych rozgłośniach Polskiego Radia, w porze dziennej, w czasie wysokiej słuchalności. Przedmiotem analizy było 586 audycji: 430 wydania serwisów informacyjnych (w tym specjalne serwisy wyborcze), 107 wydań audycji publicystycznych (w tym debaty) oraz 49 wydań audycji edukacyjno-instruktażowych.

Analiza materiałów wskazuje, że czas trwania tematyki wyborczej w serwisach informacyjnych poszczególnych rozgłośni był bardzo zróżnicowany. Łączny czas trwania przekazów wyborczych w serwisach poszczególnych rozgłośni wahał się od kilku minut do ponad godziny, tj. od 7% do 54% całkowitego czasu emisji monitorowanych serwisów w danej rozgłośni. Dane te nie obejmują Radia Lublin, Radia Białystok oraz Radia Wrocław. Rozgłośnie te nadawały cyklicznie specjalne serwisy informacyjne poświęcone wyłącznie wyborom do samorządu terytorialnego, podkreślając w ten sposób rangę tematyki wyborczej. Tym samym udział tematyki wyborczej w tych serwisach wyniósł 100%.

Większość czasu przekazów wyborczych w serwisach zajęły informacje dotyczące przede wszystkim komitetów wyborczych pięciu partii parlamentarnych: PO, PiS, SLD, PSL, TR oraz będącej poza parlamentem Nowej Prawicy–Janusza Korwin-Mikke. Informacje o kampanii i programach tych partii zajęły średnio 47% czasu wszystkich przekazów wyborczych w serwisach.

Udziały przekazów o komitetach partii pozaparlamentarnych w monitorowanym czasie trwania przekazów wyborczych były śladowe – średnio dla rozgłośni 0,2%.

Lokalne komitety wyborcze wyborców zajmowały bardzo niewiele czasu na antenie, nieporównywalnie mniej niż komitety partii parlamentarnych.

Monitoring nie wykazał natomiast naruszeń nadawców związanych ze sposobem prezentowania komitetów czy kandydatów.

W audycjach poświęconych wyborom uwagę koncentrowano na tych szczeblach samorządu, które mają najsilniejszą społeczną legitymację (pochodzący z wyborów bezpośrednich prezydenci, burmistrzowie i wójtowie) lub/i największe znaczenie polityczne dla danego regionu (wybory do sejmików wojewódzkich, które mogą odzwierciedlać preferencje polityczne wyborców i poparcie dla partii parlamentarnych). Ponadto, co wydaje się naturalne, przekazy najczęściej dotyczyły najważniejszych miast w regionie, w których z reguły skupia się życie polityczno-społeczno-gospodarcze województwa.

Relacjonowanie przebiegu kampanii w rozgłośniach miało charakter wielowymiarowy. Oferta informacyjna nie tylko ułatwiała słuchaczom wybór w zakresie programów wyborczych poszczególnych komitetów, ale była swego rodzaju przewodnikiem po skomplikowanej procedurze wyborczej. Przekazy wyborcze zawierały także opinie eksperckie na temat wagi i znaczenia wyborów.

Nadawcy w zdecydowanej większości, systematycznie przekazywali wyborcom informacje merytoryczne dotyczące programów kandydatów i komitetów, spotkań wyborczych z kandydatami, w tym także informacje o debatach na antenie danego radia oraz sprawozdania z ich przebiegu.

Audycje publicystyczne dostarczyły słuchaczom wiedzy o kandydatach, ich poglądach i stopniu znajomości spraw miasta, województwa, gminy, czy kompetencji zarządzania. Wątpliwości nie budzi także ważna edukacyjna i poradniczo-instruktażowa rola audycji, najczęściej realizowanych z udziałem ekspertów.

W audycjach publicystycznych rozgłośnie zachowały równowagę w czasie wypowiedzi kandydatów partyjnych i kandydatów komitetów obywatelskich na prezydentów miast. Podobna prawidłowość dotyczyła innego szczebla wyborczego, tj. wyborów do sejmiku wojewódzkiego. Nie odnotowano przypadków naruszenia neutralności w sposobie przedstawiania kandydatów.

Programy rozgłośni, za sprawą audycji kontaktowych poświęconych wyborom, pełniły rolę forum wymiany opinii między mieszkańcami regionu na temat znaczenia wyborów samorządowych, taktyki wyborczej kandydatów i ich programów, co miało sprzyjać aktywizacji obywatelskiej słuchaczy.

Analiza monitorowanych materiałów wykazała, że w regionalnych rozgłośniach radiowych realizowano dwa modele polityki informacyjnej:

Tematyka wyborcza realizowana w wymiarze społeczno-politycznym przez:

•          Radio Gdańsk,
•          Radio Kraków,
•          Radio Zachód,
•          Radio Opole,
•          Radio Kielce,
•          Radio Olsztyn,
•          Radio PiK,
•          Radio Wrocław,
•          Radio Łódź,
•          Radio Szczecin.


Tematyka wyborcza realizowana głównie poprzez edukację obywatelską w:

•          Radiu Katowice,
•          Radiu RDC,
•          Radiu Koszalin,
•          Radiu Merkury,
•          Radiu Lublin,
•          Radiu Rzeszów,
•          Radiu Białystok.
 
Krajowa Rada Radiofonii przeprowadziła również monitoring materiałów nadesłanych przez sześciu lokalnych nadawców kablowych, którzy w badanym okresie emitowali audycje publicystyczne: Biłgorajska Telewizja Kablowa, Telewizja Kraśnik (KTV), Pro-MOK (telewizja miejskiego ośrodka kultury w Pabianicach), Telewizja Kablowa Słupsk – Kanał 6, Telewizja Wąbrzeźno oraz CW24TV z Włocławka. Kryterium wyboru stanowiły udziały samorządów terytorialnych lub ich jednostek w strukturze właścicielskiej Koncesjonariusza. Analizie poddano także materiały pochodzące od tych nadawców, na których wcześniej do KRRiT wpływały skargi dotyczące np. braku obiektywizmu czy stronniczości.

Do analizy zakwalifikowano ok. 8,5 h materiału publicystycznego. W badanych stacjach występowało duże zróżnicowanie liczby materiałów: od pojedynczych aż po liczne i zróżnicowane materiały.
 
Audycje, podobnie jak w przypadku regionalnych ośrodków TVP, były poświęcone głównie problematyce lokalnej, skupiającej się na najważniejszych sprawach mieszkańców. Zabrakło w nich jednak edukacji obywatelskiej,  tylko w jednej audycji  poruszony był temat związany z procedurą głosowania.

Głównymi gośćmi audycji nadawców kablowych byli kandydaci startujący w wyborach (37 na 39 osób). Nieobecni byli niekandydujący politycy czy eksperci. Modele doboru gości były silnie uwarunkowane lokalnie i zależne od możliwości organizacji spotkania z politykami określonych stronnictw w telewizji. Taki dobór gości może wskazywać na świadomy zabieg właścicieli stacji związanych z promowaniem konkretnych kandydatów.

Dziennikarze prezentowali zróżnicowane style zachowania i prowadzenia dyskusji, od bardzo spokojnych i neutralnych po mocno faworyzujące gości jednej opcji politycznej. Analiza pokazała bardzo dużą rozpiętość w jakości warsztatu dziennikarskiego.

Pod względem tematyki audycji badane programy wypadły wyraźnie lepiej niż media ogólnopolskie i podobnie jak programy regionalnych ośrodków TVP. W badanej publicystyce widać było wyraźnie wysokie zainteresowanie tematyką lokalną i równie silną konkretyzację tematyki związanej na przykład z inwestycjami, problemami lokalnymi czy polityką na szczeblu lokalnym, w małym zaś stopniu programy te były nasycone samą kampanią samorządową (niemal brak tematów, takich jak sondaże, prognozy wyników wyborów, konkretne wydarzenia w kampanii wyborczej, np. konferencje prasowe, briefingi, debaty itd.).

Monitoring wyborczy telewizyjnych programów publicystycznych oddziałów regionalnych TVP S.A. - raport

Monitoring wyborczy telewizyjnych programów publicystycznych w lokalnych telewizjach kablowych - raport

Kampania wyborcza do samorządu terytorialnego 2014 w rozgłośniach regionalnych radia publicznego - raport

Kampania wyborcza do samorządu terytorialnego 2014 w rozgłośniach regionalnych radia publicznego - prezentacja


Materiały powiązane

Aktualności

Newsletter

Powrót na górę strony
Adres Biura
Adres biura KRRiT
Siedziba i Biuro KRRiT Wydział Abonamentu RTV

Skwer kard. S. Wyszyńskiego 9

01-015 Warszawa

NIP: 521 27 99 708

REGON: 010182401
fax. 22 597 31 80

 

ul. Sobieskiego 101
00-763 Warszawa

Numer infolinii: 22 597 31 01

X Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie. Polityka prywatności i wykorzystywania plików cookies
Akceptuję politykę prywatności i wykorzystywania plików cookies w serwisie