Kampanie wyborcze w 2014 roku: Parlament Europejski oraz organy samorządu terytorialnego
20.02.2014
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji na podstawie delegacji ustawowych jest zobowiązana do określenia szczegółowych zasad prowadzenia kampanii wyborczych w mediach elektronicznych. Regulacje prawne dotyczące dwóch tegorocznych kampanii wyborczych znajdują się w trzech rozporządzeniach KRRiT. Z uwagi na potrzebę ewentualnej aktualizacji przeprowadzony został przegląd rozporządzeń określających szczegółowe zasady kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego.
Wykaz wszystkich wykonawczych aktów prawnych KRRiT znajduje się na stronie internetowej. (
akty prawne)
Komitetom wyborczym przysługuje, w okresie od 15 dnia przed dniem wyborów do dnia zakończenia kampanii wyborczej, prawo do rozpowszechniania nieodpłatnie audycji wyborczych w programach publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych na koszt tych nadawców.
Nie uległy zmianie przepisy dotyczące obowiązku przeprowadzenia przez Telewizję Polską debat w wyborach do Parlamentu Europejskiego pomiędzy przedstawicielami komitetów wyborczych, które zarejestrowały swoje listy kandydatów we wszystkich okręgach. Nie wymaga zatem nowelizacji rozporządzenie KRRiT z 6 lipca 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania debat przez Telewizję Polską Spółkę Akcyjną (
Dz.U. Nr 146 poz. 878).
Nie uległy też zmianie przepisy odnoszące się do komunikatów Państwowej Komisji Wyborczej oraz komisarzy wyborczych. W związku z powyższym nie wymaga zmiany rozporządzenie KRRiT z 12 lipca 2011 r. w sprawie trybu postępowania w sprawach nieodpłatnego przedstawiania w programach publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych informacji, wyjaśnień i komunikatów Państwowej Komisji Wyborczej oraz komisarzy wyborczych związanych z zarządzonymi wyborami oraz obowiązującymi przepisami prawnymi (
Dz.U. Nr 154, poz. 916).
W związku z wnioskiem Zarządu Telewizji Polskiej w sprawie przesunięcia obowiązku nieodpłatnego rozpowszechniania audycji wyborczych z programów ogólnokrajowych na wyspecjalizowany program informacyjno-publicystyczny TVP INFO o zasięgu ogólnopolskim, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji poddała analizie rozporządzenie z 12 lipca 2011 r. w sprawie czasu oraz ramowego podziału czasu przeznaczonego na rozpowszechnianie nieodpłatnie audycji wyborczych, trybu postępowania dotyczącego podziału czasu, zakresu rejestracji oraz sposobu przygotowania i emisji audycji wyborczych w programach publicznej radiofonii i telewizji (
Dz.U. Nr 154, poz. 915, z późn. zm.).
KRRiT postanowiła wszcząć procedurę legislacyjną i poddać projektowaną zmianę konsultacji społecznej zgodnie z przyjętą procedurą dotyczącą spraw z zakresu polityki regulacyjnej. (
Konsultacje społeczne rozporządzenia KRRiT z 12 lipca 2011 r.)
Zgodnie z § 49 ust. 1 w/w rozporządzenia na potrzeby rozpowszechniania audycji wyborczych ustalone zostały obszary emitowania 16 programów regionalnych Telewizji Polskiej oraz obszary emitowania programów regionalnych 17 spółek publicznej radiofonii regionalnej. W przypadku stwierdzenia, iż obszary wskazane w załącznikach do przedmiotowego rozporządzenia są nieaktualne, zaistnieje konieczność zmiany załączników.
Aktualnie Sejm prowadzi prace nad zmianami w ustawie Kodeks wyborczy. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw po I czytaniu na posiedzeniu Sejmu 23 października 2013 r. został skierowany do Podkomisji Nadzwyczajnej (druk sejmowy Nr 1786). Projekt ten przewiduje możliwość rozpowszechniania odpłatnie w formie ogłoszeń wyborczych audycji wyborczych w programach radiowych i telewizyjnych publicznych oraz niepublicznych nadawców. Nadawcy będą zobowiązani do rozpowszechniania audycji na jednakowych warunkach dla wszystkich komitetów wyborczych. Do ogłoszeń wyborczych będą miały zastosowanie przepisy ustawy z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji w zakresie dotyczącym audiowizualnych przekazów handlowych (działalności reklamowej).
Przewodniczący KRRiT zgłosił do Przewodniczącego Podkomisji Nadzwyczajnej m.in. propozycję wprowadzenia przepisu zakazującego przedstawiania innych kandydatów w audycjach wyborczych w sposób dyskredytujący, a więc zgodnie z wykładnią językową w sposób kompromitujący, psujący opinię, podważający wiarygodność, autorytet kogoś w oczach innych ludzi.
Przyjęcie takiego rozwiązania, które istnieje np. w prawodawstwie francuskim, oddaje ideę prowadzenia w mediach kampanii wyborczej w sposób nieośmieszający konkurentów politycznych.
Dodatkowe zmiany Kodeksu wyborczego, nad którymi pracuje Komisja Nadzwyczajna zawiera poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy (druk sejmowy Nr 2019), który przewiduje rozszerzenie zakazu publikowania lub podawania do publicznej wiadomości w inny sposób wyników przedwyborczych badań, sondaży opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych lub wyników wyborów oraz wyników sondaży wyborczych przeprowadzanych w dniu głosowania na okres 7 dni przed dniem głosowania aż do momentu zakończenia głosowania. Obecnie obowiązujący przepis zabrania podawania do publicznej wiadomości w/w wyników na 24 godziny przed dniem głosowania aż do zakończenia głosowania.
Monitoring i współpraca z organizacjami społecznymi
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji planuje przeprowadzenie monitoringów obydwu tegorocznych kampanii wyborczych.
Monitoringiem zostaną objęte wybrane audycje informacyjne i publicystyczne zarówno w programach telewizyjnych nadawców koncesjonowanych, jak i nadawcy publicznego TVP SA. Planowane jest również włączenie w zakres monitoringu programów wybranych telewizji kablowych. Nieodpłatne audycje wyborcze (obligatoryjne do rozpowszechniania przez nadawcę publicznego) oraz inne obowiązki nadawców w okresie kampanii będą monitorowane w trybie związanym z rozpatrywaniem tzw. skarg wyborczych.
Materiały poemisyjne będą też podstawą do zbadania obecności i roli kobiet w przekazach wyborczych, co jest zgodne z postulatami zawartymi w strategii Komisji Europejskiej zapewnienia równego traktowania kobiet i mężczyzn 2010-2015, a także sugestiami, które KRRiT otrzymała od zainteresowanych środowisk.
KRRiT przygotuje też informację o wydatkach i wykorzystaniu czasu antenowego w radiu i telewizji na emisję płatnych ogłoszeń wyborczych zleconych przez komitety wyborcze w trakcie obu kampanii wyborczych.
Wzorem poprzednich kampanii wyborczych, KRRiT nawiąże współpracę z organizacjami społecznymi, których celem jest prowadzenie w szczególności kampanii profrekwencyjnych i informacyjnych. Po raz pierwszy do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wpłynęła także propozycja współpracy ze strukturami organizacyjnymi Parlamentu Europejskiego w Polsce.
KRRiT będzie na swoich stronach internetowych na bieżąco informowała o działaniach podejmowanych także w związku z wyborami samorządowymi planowanymi na jesień tego roku.