Norwegia przełączy się zgodnie z planem

20.07.2016
Minister Kultury Norwegii potwierdza planowany termin przejścia od emisji analogowej do emisji całkowicie cyfrowej. Norwegia nie ma zamiaru odkładać zaplanowanego terminu całkowitego przejścia „na cyfrę” do czasu, gdy kraje sąsiednie podejmą podobną decyzję. Linda C. Hofstad Helleland, minister kultury w rządzie Norwegii, pod koniec maja 2016 r. odpowiedziała na pytania dotyczące cyfryzacji zadane przez Ib Thomsena, przedstawiciela norweskiej Partii Postępu. Poniżej pytania i odpowiedzi.
Minister Kultury Norwegii Linda C. Hofstad Helleland Minister Kultury Norwegii Linda C. Hofstad Helleland
PYTANIA

Jakie jest stanowisko ministra w kwestii ewentualnego przesunięcia daty zakończenia emisji FM, co ma związek ze stanowiskiem parlamentu (329 S 2010-2011)? Istnieje opinia, że proces przechodzenia do emisji cyfrowej w Norwegii powinien być skoordynowany z krajami sąsiadującymi.
W Szwecji, interesy słuchaczy, gospodarki oraz bezpieczeństwa spowodowały, że politycy wypowiedzieli się przeciwko zakończeniu emisji FM. Norwegia jest więc teraz pierwszym i jedynym krajem, który podjął taką decyzję. I na razie nic nie sugeruje, że inne kraje podążą za Norwegią. W kilku krajach aktualne decyzje polityczne nie zakładają zakończenia emisji FM  w przewidywalnej przyszłości.

Aktualne dyskusje o zakończeniu emisji FM bazują na dostępnych informacjach  i wiedzy o konsekwencjach podjęcia takiej decyzji.  Według informacji z ICT (Information and Communication Technology) dotychczasowe analizy pokrycia DAB tylko dla 8 – 10 miejsc w kraju oparte są o pomiary, w pozostałych miejscach mają one charakter teoretyczny na przykład rada hrabstwa Finnmark stwierdziła słabe pokrycie tego regionu sygnałem DAB+.

Technika DAB wiąże się z bardzo wysokimi nakładami finansowymi zarówno dla nadawców jak i odbiorców. Może byłoby rozsądniej zachować FM przez kilka następnych lat i obserwować rozwój sytuacji:  która technika zwycięży w dystrybucji sygnałów radiowych.

W latach 2018-2020 na rynku sieci mobilnych pojawi się technika 5G, około 1000 razy szybsza niż aktualne sieci 4G. To z kolei sprawi, że pojawią się nieograniczone możliwości dla radia „sieciowego”. Ponadto istnieje jeszcze kilka innych nowych technik takich jak radio satelitarne, które aktualnie odnosi wielkie sukcesy w USA pokrywając ogromne tereny. Kilka innych krajów unowocześniło swoje sieci FM w taki sposób, że możliwe stało się dołożenie istotnej liczby nowych kanałów.

Obecnie tylko nieco ponad 20 procent samochodów w Norwegii wyposażone jest w odbiornik DAB. Tak więc po wyłączeniu emisji FM do poważnej części społeczeństwa nie będą docierać istotne informacje np. o ruchu drogowym. Turyści oraz obcokrajowcy, w tym kierowcy prowadzący pojazdy ciężarowe nie będą mogli w Norwegii słuchać radia i odbierać istotnych komunikatów.
Ważne zagadnienie (związane również z bezpieczeństwem użytkowania) to fakt, że odbiorniki DAB szybko wyczerpują baterie. Odbiornik DAB zużywa znacznie więcej prądu niż odbiornik FM, ponieważ odbiornik DAB bez przerwy wyszukuje cyfrowe sygnały radiowe i aktualizuje bazę danych o nadajnikach.
 

ODPOWIEDZI

Znakomita większość parlamentarna, złożona z przedstawicieli wszystkich partii poza Partią Postępu, w roku 2011 zgodziła się na zaproponowane  wówczas kryteria dotyczące cyfryzacji ogólnokrajowych sieci radiowych. Nadawcy zwiększyli swoją aktywność uruchamiając wiele nowych kanałów i podjęli poważne działania finansowe mając nadzieję, że politycy norwescy utrzymają te kryteria w mocy. Słuchacze zareagowali na to kupując odbiorniki cyfrowe i zaakceptowali  taką poszerzoną ofertę.
Gracze rynkowi nie podjęli by takich finansowych zobowiązań, jeśli cyfryzacja miałaby zależeć od procesów politycznych zachodzących w pozostałych krajach skandynawskich, w których wystąpiłyby takie same warunki jak w Norwegii. Kryteria cyfryzacji zatem nie zawierają warunku, że cyfryzację należy odłożyć do momentu, gdy kraje sąsiednie przyjmą tę samą datę cyfryzacji.

Zgodnie z dotychczasowym stanowiskiem „podkreśla się wagę przechodzenia do radia cyfrowego w sposób maksymalnie skoordynowany ze skandynawskimi krajami sąsiednimi. Dotyczy to zwłaszcza Szwecji i Danii, których podobne języki sprawiają, że rozważa się odbiór transgraniczny. Zwiększony dzięki technice cyfrowej potencjał zapewnia nowe możliwości współpracy mediów skandynawskich”.
Od początku chodziło więc o to, aby cyfryzacja radia była w największym możliwym stopniu skoordynowana z krajami sąsiednimi, chociażby z uwagi na możliwości współpracy. Przykładowo Dania, jako jeden z krajów europejskich, które poczyniły największy postęp w cyfryzacji zdecydowała, że  zakończenie emisji FM nastąpi, gdy co najmniej połowa radiosłuchaczy będzie korzystać z odbioru cyfrowego. Dania ma już ogólnokrajowe pokrycie sygnałami DAB i powiększa rynkową ofertę cyfrową tworząc nowe sieci regionalne.

Nie jest też prawdą (jak twierdzą niektórzy), że Szwecja odłożyła cyfryzację. Prawda jest taka, że przed podjęciem ostatecznej decyzji o cyfryzacji  Szwecja oczekuje na dalszy postęp w tej dziedzinie, w tym i ten dokonywany w Norwegii. Szwedzki plan cyfryzacji jest więc oparty na założeniu, że najpierw cyfryzacja nastąpi w Norwegii. Innymi słowy Norwegia spełnia tutaj rolę wiodącą, czemu towarzyszy ogromne zainteresowanie w pozostałych krajach Europy.

Norwegia jest pierwsza, ale nie jest samotna. Za nią postępują kraje takie jak Wielka Brytania, Dania, Niemcy, Włochy, Szwajcaria, Belgia, Holandia, Polska i Irlandia. Wielka Brytania wraz ze Szwajcarią i Danią mają najbardziej zaawansowane plany cyfryzacji. W listopadzie 2015 roku Wielka Brytania i Niemcy podjęły decyzję o współpracy nad przyspieszeniem cyfryzacji sektora radiowego w Europie. Minister Kultury Wielkiej Brytanii Ed Vaizey powiedział wówczas: „dane o słuchalności radia w naszym kraju pokazują, że przyszłość radia jest cyfrowa. Wynika to również z tego, że ponad 3/4 nowych aut wyposażonych jest obecnie standardowo w odbiornik cyfrowy. Słuchacze już teraz odnoszą korzyści z większej liczby nowych usług cyfrowych oraz z istotnej poprawy jakości odbioru. Nadszedł więc właściwy czas dla współpracy rządów europejskich w celu przyspieszenia powszechnej w skali międzynarodowej akceptacji cyfrowego radia.

Z kolei Dorothee Bär,sekretarz stanu w niemieckim ministerstwie transportu powiedziała: „Niemcy są w pełni przekonani o cyfrowej przyszłości radia. DAB+ oferuje istotne zalety i dla słuchaczy i dla nadawców.  Jak więc DAB+ pojawia się jako przyszłościowa platforma radia w Europie. Chcemy tu współpracować z innymi w celu pełnej realizacji tej wizji.”

Twierdzenia niektórych parlamentarzystów, że Norwegia pozostaje jako jedyna na polu walki o DAB nie mają podstaw. Natomiast główny powód, dla którego Norwegia jest tutaj pierwsza wiąże się z topografią tego kraju - głębokie fiordy, wysokie góry i rozrzucone osiedla sprawiają wiele kłopotów propagacyjnych i wymagają dużych nakładów finansowych przy pokrywaniu sieciami FM. Zgodnie z wyliczeniami, dodatkowe koszty podwojenia dystrybucji sygnałów FM w okresie 2017-2019 wyniosą około 180 milionów koron. Te koszty mogą istotnie wzrosnąć po roku 2019 ponieważ istniejąca sieć FM wymaga modernizacji i muszą być podpisane nowe umowy dotyczące transmisji. Zgodnie w obliczeniami wykonanymi w 2011 roku, koszty niezbędnej konserwacji sieci FM do roku 2031 mogą być takie same jak koszty budowy ogólnokrajowej sieci DAB, oferującej o wiele więcej programów.
W wyniku badań przeprowadzonych przez NCA (National Communications Authority) stwierdzono, że pokrycie ludnościowe siecią NRK DAB jest lepsze niż pokrycie siecią FM ( P1). Sieci P2 i P3 mają w zakresie UKF FM gorsze pokrycie niż sieć P1. Od 2017 roku  14 kanałów cyfrowych NRK będzie miały to samo pokrycie. W sieciach DAB słuchacze rozproszeni po całym kraju będą mieli możliwość odbioru nie jednego programu radiowego, a całej bogatej cyfrowej oferty. Stwierdzono również, że pokrycie ludnościowe sieci komercyjnej DAB jest lepsze niż pokrycie programem Radio Norway w sieci FM. Sieć FM (P4) ma niższe pokrycie, a sieć DAB (20 ogólnokrajowych programów komercyjnych) pokrycie dobre.

Wysokie oczekiwania związane z radiofonią cyfrową oraz niektóre doniesienia o braku pokrycia sprawiły, że NRK w roku 2016 uruchomiło nowe nadajniki, które to pokrycie poprawiły. NRK na bieżąco ocenia sytuację w tym zakresie. Natomiast  prawdą jest, że obliczenia NCA są oparte na modelach teoretycznych (zgodnie ze standardami międzynarodowymi), a w celu ich zweryfikowania uruchomiono odpowiednie procedury pomiarowe! Ponadto NRK i Digitalradio Norway przeprowadziły serie pomiarów testowych w celu porównania wyników pomiarów z obliczeniami teoretycznymi. Pomiary  takie są także przeprowadzane w przypadku zastrzeżeń odnośnie zasięgu.

Zarówno władze jak i uczestnicy rynku poważnie traktują narzekania słuchaczy na zły zasięg. Digitalradio Norway podaje, że wiele takich narzekań wynika z błędów użytkownika. Błędy takie są rzeczą normalną przy okazji korzystania z każdej nowej techniki, ale nie powinny być wykorzystywane jako pretekst do krytykowania sieci DAB. Przykładowo niektórzy użytkownicy nie włączają funkcji „podążania za programem”, która automatycznie śledzi i podąża za odsłuchiwanym kanałem. Innym błędem jest oczekiwanie takiej samej jakości odbioru we wnętrzach czy zapominanie, że w przypadku słabszych sygnałów, lepszy odbiór można uzyskać za pomocą anteny zewnętrznej.

Władze centralne ułatwiają cyfryzację ustanawiając kryteria dla likwidacji sieci FM, a nie kryteria wyboru konkretnej techniki. Słuchacze nie muszą polegać wyłącznie na DAB, mogą korzystać z wielu platform dystrybucji sygnałów cyfrowego radia – w sieci broadband, w naziemnej telewizji cyfrowej, telewizji satelitarnej czy telewizji kablowej. Słuchacze mają swobodę wyboru techniki cyfrowej, której chcą używać. Radio internetowe sprawia się nieźle w domach, natomiast w samochodach może być drogie w przypadku polegania na mobilnych sieciach szerokopasmowych, których pokrycie jest aktualnie znacznie gorsze niż pokrycie sieci DAB.

Jeśli chodzi o cyfryzację samochodów flotowych, to zgodnie z badaniami TNS Gallup 3 na 10 takich firm korzysta z aut z odbiornikami cyfrowymi. Z kolei 60 procent kierowców, którzy obecnie nie mają odbiornika DAB stwierdziło, że poczekają z zainstalowaniem takiego odbiornika do chwili, gdy zostanie wyłączona sieć  FM. Podobnie było podczas wprowadzania cyfrowej telewizji naziemnej – widzowie czekali wtedy z zakupami urządzeń cyfrowych do momentu wyłączenia emisji analogowej. Jak wiadomo, cyfryzacja telewizji naziemnej odniosła sukces.

Argument dotyczący braku możliwości odbioru ważnych informacji przez kierowców spoza Norwegii (turystów i kierowców ciężarówek) jest naciągany. Reprezentanci parlamentu wyjaśnili powody ich pytań, w tym niepokój o zagranicznych turystów i kierowców zawodowych. Tutaj argumenty są nieco „naciągane”. Po pierwsze, nie wiadomo ilu  turystów i kierowców zawodowych będzie słuchało radia po norwesku. Znacznie prostsze będzie korzystanie z wersji angielskiej informacji o ruchu drogowym publikowanych na stronie internetowej administracji dróg publicznych.

Ostatnia uwaga odnośnie zużywania baterii  –  radiowy  odbiornik cyfrowy pobiera znacznie mniej energii niż telefon komórkowy, używany do słuchania radia „sieciowego” poprzez sieć mobilną. 

Materiały powiązane

Powrót na górę strony
Adres Biura
Adres biura KRRiT
Siedziba i Biuro KRRiT Wydział Abonamentu RTV

Skwer kard. S. Wyszyńskiego 9

01-015 Warszawa

NIP: 521 27 99 708

REGON: 010182401
fax. 22 597 31 80

 

ul. Sobieskiego 101
00-763 Warszawa

Numer infolinii: 22 597 31 01

X Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie. Polityka prywatności i wykorzystywania plików cookies
Akceptuję politykę prywatności i wykorzystywania plików cookies w serwisie