KRRiT - Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

Niemcy – testy komunikatów o zagrożeniach w cyfrowym radiu

Projekt o nazwie „Emergency Warning Functionality” (EWF, funkcjonalność ostrzegania o zagrożeniach), w ramach dodatkowych usług cyfrowego radia  posiada tę ważną i potrzebną funkcję. Przeprowadzone próby wykazały, że radio cyfrowe w szybki i niezawodny sposób może przekazywać takie komunikaty.

Okazało się, że  informowanie społeczeństwa w  sytuacjach  kryzysowych może stanowić problem – po zjednoczeniu Niemiec i zakończeniu zimnej wojny przestano dbać o ponad 100 tysięcy syren alarmowych.

W wysoko rozwiniętych Niemczech potencjalnych źródeł zagrożenia jest wiele, chociażby elektrownie atomowe czy przemysł chemiczny. Jednym z kanałów informacji o zagrożeniach może być rozsyłanie SMS-ów (istnieje tu kilka gotowych systemów, m.in. opracowany przez Instytut Fraunhofera otwarty system komunikatów tekstowych FOKUS).

Istnieją oczywiście nadajniki, radiowe i telewizyjne, istnieje sieć internetowa, sieci komórkowe, ale po pierwsze - muszą one przetrwać katastrofę, po drugie - nie mogą być przeciążone. W przypadku sieci komórkowych, w celu skutecznego powiadamiania w skali całego kraju musi zadziałać 30 000 stacji bazowych o odpowiednio dużej mocy. Awaria którejkolwiek z nich oznacza, że na danym obszarze nie ma sieci! Nie można w takiej sytuacji wysyłać komunikatów o zagrożeniach z innych stacji, znajdujących się poza danym obszarem, bo stacje te mają z definicji ograniczony zasięg.

Przykłady katastrof  (np. trzęsień ziemi) pokazują, że przestają działać sieci komórkowe. Inaczej niż w przypadku radia, gdzie mamy do czynienia z niezawodną i funkcjonalną strukturą o dużym zasięgu. Istnieje jednak jeden ważny warunek – stacje te muszą być powiadomione o katastrofie, co nie jest takie proste w przypadku stacji radiowych pracujących w trybie automatycznym, w weekendy i w nocy praktycznie bezobsługowych. Przekaz informacji jest wówczas wyraźnie opóźniony.

Potrzebny jest więc niezawodny, bezproblemowy system, który być może nawet automatycznie będzie informował ludzi o zagrożeniach w sytuacji, gdy nie będą działały pozostałe kanały informowania lub będą one działać tylko częściowo. Takim systemem może być właśnie EWF – kolejne narzędzie dołączane do pakietu usług cyfrowego radia.

Może on pełnić rolę systemu bazowego informacji o zagrożeniach. Są ku temu trzy ważne powody – pierwszy to fakt, że cyfrowe radio działa poprzez sieć setek nadajników rozlokowanych na terytorium całego kraju. Drugi – system może bez jakichkolwiek problemów technicznych automatycznie uruchamiać wszystkie odbiorniki (nawet te, znajdujące się w stanie oczekiwania) znajdujące się w strefie zagrożenia i automatyczne dostrajać je do tego nadajnika, który aktualnie wysyła powiadomienia. Po trzecie - komunikat o zagrożeniach jest przekazywany bezpośrednio – od studia zajmującego się takimi wiadomościami do tej grupy słuchaczy, którzy są w strefie zagrożenia.

Dodatkowo podczas przekazywania alarmu można wykorzystywać dynamiczne napisy prezentowane na ekranie odbiorników DAB oraz możliwość przekazywania szczegółowej informacji w wielu językach (poprzez usługę Journaline). Co więcej, ponieważ pobór mocy w stanie oczekiwania, a nawet pracy jest w odbiornikach DAB znacznie mniejszy niż w komputerach lub smartfonach – takie powiadomienie, nawet w przypadku braku zasilania, może być odbierane przez odbiornik DAB+ zasilany przez baterie dłuższy czas (kilka dni).

W listopadzie ubiegłego roku wykonano zakończony sukcesem pierwszy test systemu. Zasymulowano katastrofę pociągu wyładowanego chemikaliami w pobliżu wioski Speicher we Frankonii, w której to katastrofie było wielu poszkodowanych. W powietrzu szybko pojawiły się toksyczne gazy - należało natychmiast powiadomić o tym społeczeństwo. I tu egzamin zdało radio cyfrowe, które zaalarmowało wówczas ludzi za pomocą komunikatów akustycznych oraz informacji pokazywanych na ekranach odbiorników, co pozwoliło na podjęcie natychmiastowych działań.

Test wykazał pełną funkcjonalność i przydatność systemu EWF, który teoretycznie może od zaraz pełnić rolę niezawodnego systemu alarmowania. W praktyce występują dwie poważne przeszkody. Po pierwsze - radio cyfrowe w Niemczech to wciąż rynek niszowy, nawet w przypadku nowych samochodów tylko 25 proc. z nich jest wyposażonych w odbiorniki cyfrowe DAB+. Po drugie - spośród odbiorników DAB+ obecnych na rynku tylko kilka typów obsługuje usługę EWF, aktualnie takie odbiorniki produkuje tylko jedna firma.